Müsküler distrofide kas gücünü korumak mümkün mü?

Müsküler distrofide kas gücünü korumak mümkün mü?

Müsküler distrofi, kalıtsal kas hastalıkları grubundandır ve ilerleyici kas zayıflığıyla seyreder. Bu hastalıklarda fizik tedavi ve rehabilitasyon, kas kaybını tamamen durduramaz ancak var olan kas gücünü mümkün olduğunca koruyarak hastanın bağımsızlığını uzatabilir. Konya fizik tedavi merkezlerinde, özellikle Duchenne ve Becker gibi yaygın distrofi türlerinde uygulanan programlar, her hastanın yaşına, hareket kabiliyetine ve hastalığın evresine göre şekillendirilir. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Muhammed Şahin, “Her hasta ayrı bir denge gerektirir. Fazla egzersiz de zararlı olabilir, hareketsizlik de. Doğru planlama bu işin anahtarıdır” diyerek sürecin hassasiyetini vurguluyor.

“KASLARIN YORULMAYACAĞI AMA UNUTULMAYACAĞI BİR DÜZEN OLUŞTURUYORUZ”

Dr. Şahin’in yaklaşımına göre, kasları yoran zorlayıcı egzersizler müsküler distrofi hastalarında hasarı artırabilir. Bu yüzden programlar düşük yoğunluklu, kontrollü ve dinlenme aralıkları içeren şekilde hazırlanıyor. “Kaslara küçük ama düzenli uyarılar veriyoruz. Böylece hem lifler canlı kalıyor hem de yorgunluk birikmiyor” diyor. Konya’daki merkezlerde uygulanan programlar; germe, denge, solunum ve postür egzersizlerini birleştirerek bütüncül bir yapı oluşturuyor. Hareket açıklığını korumak da en az kas gücü kadar önemli olduğu için her egzersiz planı aynı zamanda kontraktür gelişimini önlemeye odaklanıyor.

GERME EGZERSİZLERİYLE KISALAN KASLAR ESNEKLİĞİNİ KORUYOR

Konya müsküler distrofi rehabilitasyonu ihtiyacı olan hastalarda zamanla bazı kas grupları normalden daha kısa hale gelebiliyor. Bu durum hem eklem hareketlerini sınırlar hem de hastanın günlük aktivitelerini zorlaştırır. Konya rehabilitasyon hekimlerinden Dr. Muhammed Şahin bu konuda, “Her gün kısa süren ama düzenli yapılan germe egzersizleri, hem kasların esnekliğini hem de eklemlerin işlevini korur. Bu ihmal edilirse yürüyüşü bozan duruş bozuklukları gelişir” diyerek germe programlarının önemine dikkat çekiyor. Konya’daki kliniklerde bu egzersizler birebir fizyoterapist eşliğinde, kontrollü ve ağrısız şekilde uygulanıyor. Hastaya özel hazırlanmış ev programları da sürecin devamlılığı için destek sağlıyor.

YARDIMCI CİHAZLARLA DESTEKLENEN FONKSİYONEL EGZERSİZLER

Kas gücü belirli bir eşiğin altına indiğinde, hastanın egzersizleri tek başına yapması mümkün olmayabilir. Bu noktada yardımcı cihazlar devreye giriyor. Walker, bilek ortezleri, oturma destekleri gibi ekipmanlarla egzersizler hem güvenli hale getiriliyor hem de hastanın aktif katılımı sağlanıyor. Konya rehabilitasyon merkezleri uzmanlarından Dr. Şahin, “Biz hiçbir hastayı pasif bırakmak istemiyoruz. Kendi kapasitesini kullanabildiği kadar kullanması kasları canlı tutar” diyor. Egzersizler sadece kolları ve bacakları değil; nefes kaslarını, boyun kaslarını ve gövde stabilitesini de hedef alacak şekilde planlanıyor. Böylece yutma, konuşma ve oturma gibi temel işlevler de korunabiliyor.

AİLE EĞİTİMİ VE GÜNLÜK YAŞAM DÜZENLEMELERİ TEDAVİNİN PARÇASI

Müsküler distrofi çocuklukta başladığı için özellikle ailelerin desteği sürecin başarısını belirleyen faktörlerden biri. Dr. Şahin, “Hangi hareketin çocuğa faydası var, hangisi kası zorlar, hangisi sakatlığa yol açar; bunları aileye detaylıca anlatmak zorundayız. Evde doğru ortam kurulmadan klinikteki çalışma yeterli olmaz” diyor. Bu nedenle Konya’daki merkezlerde aileler de seanslara dahil ediliyor, yatak ve sandalye düzenlemeleri, banyo ve okul uyarlamaları gibi günlük yaşam destekleri sunuluyor. Böylece çocuklar hem bağımsızlıklarını koruyabiliyor hem de sosyal hayata daha rahat katılabiliyor.

MORAL DESTEĞİ VE SÜREKLİ TAKİPLE YAŞAM KALİTESİ KORUNUYOR

Müsküler distrofi ilerleyici bir hastalık olduğu için fiziksel destek kadar duygusal dayanıklılık da çok önemli. Dr. Şahin’e göre tedavi süreci yalnızca kasları değil, çocuğun benlik algısını, özgüvenini ve motivasyonunu da şekillendiriyor. “Çocukları bir birey olarak görmek ve her başarıyı takdir etmek onları güçlü tutar. Kaslar güçsüzleşebilir ama ruh güçlenirse bu süreç çok daha sağlıklı geçer” diyor. Konya’daki merkezlerde psikososyal destek birimleri, okul işbirlikleri ve düzenli değerlendirme sistemleriyle her hastanın gelişimi yakından izleniyor. Böylece fizik tedavi yalnızca bir uygulama değil, çocuğun tüm yaşamına dokunan bir destek haline geliyor.